چاپ سیلک اسکرین

با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی تجهیزات مختلفی برای چاپ روی سطوح مختلف تولید شده است. هرکدام از این روش‌های چاپ برای سطوح و کاربردهای منحصر به فردی استفاده می‌شوند. چاپ سیلک اسکرین روشی است که برای پرینت طرح روی سطوحی از جنس‌های مختلفی مثل پارچه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این متد ترکیبی از هنر و چاپ صنعتی است، به همین دلیل طرفداران بسیاری دارد. در این مقاله توضیح می‌دهیم چاپ سیلک اسکرین چیست، چطور انجام می‌شود و چه کاربردهایی دارد.

چاپ سیلک اسکرین چیست؟

سیلک اسکرین (Silk Screen) به معنی سطح یا صفحه ابریشمی است. این متد چاپ برای اولین بار توسط ژاپنی‌ها مورد استفاده قرار گرفت و آن‌ها با استفاده از این متد، روی پارچه‌های ابریشمی نقش می‌زدند. به همین دلیل به این نام شهرت گرفت.

ابریشم در حال حاضر به عنوان یکی از ارزشمندترین پارچه‌ها شناخته می‌شود و هزینه زیادی دارد. متد سیلک اسکرین دیگر مثل قدیم، منحصر به پارچه ابریشم نیست. در حال حاضر متدی که ژاپنی‌ها برای چاپ روی پارچه ابریشم ابداع کردند بروزرسانی شده و برای سطوح مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. الان نام صحیح این روش، چاپ اسکرین است اما هنوز هم بسیاری از افراد‌ آن را به نام قدیمی سیلک اسکرین می‌شناسند.

روش چاپ سیلک اسکرین

چاپ سیلک اسکرین با استفاده از استنسیل انجام می‌شود. استنسیل نوعی شابلون است که برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرد. شابلون با استفاده از توری‌هایی با حفره‌های بسیار کوچک ساخته می‌شود که در یک قاب قرار گرفته است. استنسیل‌ها با استفاده از نایلون یا پلی استر ساخته می‌شود.

طرح مورد نظر ابتدا باید روی شابلون نقش ببندد. پارچه‌های توری که در این نقش مورد استفاده قرار می‌گیرد،‌ حفره‌های بسیاری دارد. با توجه به طرحی که روی شابلون نقش بسته، باید تشخیص داد که از کدام سوراخ‌ها رنگ عبور می‌کند تا روی صفحه چاپ شود و از کدام سوراخ‌ها، نباید رنگی نفوذ کند. حفره‌هایی که باید مسدود شوند، با استفاده از ماده مخصوصی که از عبور رنگ پیشگیری می‌کند، پوشانده می‌شوند.

بعد از آن شابلون روی سطح مورد نظر برای چاپ قرار می‌گیرد. در این مرحله باید شابلون را به رنگ آغشته کرد. بعد از آن، استنسیل تحت فشار کاردک یا غلطک قرار می‌گیرد. این فشار باعث چاپ طرح روی سطح پارچه خواهد شد.

انواع روش‌های چاپ سیلک اسکرین

چاپ سیلک اسکرین به دو روش دستی و اتوماتیک انجام می‌شود. در گذشته این فرایند به صورت دستی انجام می‌شد، البته هنوز هم افرادی که از چاپ سیلک اسکرین برای کارهای هنری استفاده می‌کنند، ممکن است آن را به صورت دستی انجام بدهند. در فرایند دستی هم می‌توانید از شابلون‌های آماده به عنوان استنسیل استفاده کنید و هم خودتان می‌توانید استنسیل مورد نیاز را طراحی کنید.

دستگاه‌های سیلک اسکرین همین متد را با سرعت بیشتر و دقت بالاتر انجام می‌دهند و نتیجه نهایی تمیزتر از کار در می‌آید. به همین دلیل افرادی که به صورت صنعتی از این متد استفاده می‌کنند، از دستگاه‌های اتوماتیک بهره می‌برند. فرایند چاپ در دستگاه‌ها هم مطابق با روشی که پیش از این توضیح دادیم،‌ پیش می‌رود. استنسیل‌هایی که برای دستگاه‌های مخصوص مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید قالب متناسب با دستگاه داشته باشند. به همین دلیل معمولا به صورت آماده تهیه می‌‌شوند. البته نقش کردن طرح روی قالب و زدن لاک مسدودکننده روی حفره‌هایی که رنگ نباید از آن‌ها عبور کند، برعهده اپراتور چاپ خواهد بود.

کاربردهای چاپ سیلک اسکرین

این متد چاپ برای کاربردهای مختلفی به کار می‌رود؛ از پرینت طرح‌های تبلیغاتی برای هدایای تبلیغاتی مثل لیوان، سررسید یا لباس گرفته تا انجام کارهای هنری مثل طراحی روی ظروف سفالی یا کشیدن تابلوهای نقاشی.

در ادامه به صورت جزئی‌تر به چند مورد از کاربردهای چاپ سیلک اسکرین اشاره می‌کنیم.

• چاپ اطلاعات محصول روی بسته‌بندی
• چاپ برند روی بدنه محصولات
• چاپ پوستر تبلیغاتی
• چاپ تی‌شرت و ماگ
• چاپ روی هدایای تبلیغاتی

مزایای چاپ سیلک اسکرین

مزیت‌های این متد با توجه به نوع کاربرد مورد نظر شما ممکن است متفاوت باشد. مزیت‌های چاپ سیلک اسکرین به اندازه‌ای است که باعث شده این متد از ۱۹۶۰ تاکنون مورد استفاده قرار بگیرد. در ادامه به این مزیت‌ها اشاره می‌کنیم.

• امکان چاپ چند رنگ روی سطح (البته امکان چاپ طرح‌هایی که بیش از ۴ یا ۵ رنگ دارند با این روش وجود ندارد)
• امکان چاپ روی سطوح مختلف از جمله پارچه، سرامیک و...
• امکان چاپ روی سطوح منحنی یا غیرمسطح
• هزینه مناسب و صرفه اقتصادی

معایب چاپ سیلک اسکرین چیست؟

بعضی از ویژگی‌های چاپ سیلک اسکرین، نقطه ضعف این متد محسوب می‌شود. به عنوان مثال استفاده از این متد برای طرح‌هایی که جزئیات زیادی دارد و باید با رزولوشن و کیفیت بالایی چاپ شود، کاربرد ندارد. از دیگر معایب این متد،‌ سرعت پایین فرایند چاپ است؛ به همین دلیل افرادی که قصد دارند محصولات سیلک اسکرین سفارش بدهند، باید زمان کافی برای آماده شدن سفارش داشته باشند. سرعت پایین همچنین باعث می‌شود که این متد برای تیراژهای بالا کاربردی نباشد.

استفاده از این متد به دقت بالایی نیاز دارد. زیرا در صورت بروز کوچک‌ترین اشتباه ممکن است تمام سطح چاپ مورد نظرتان به رنگ‌های اشتباه آغشته شود. در این صورت امکان پاک کردن رنگ‌ها از روی سطح وجود ندارد و باید از نو متریال مورد نیاز برای چاپ را خریداری کنید.

چاپ سیلک اسکرین هنوز هم کاربرد دارد یا نه؟

در این مقاله از ایده گستر، توضیح دادیم چاپ سیلک اسکرین چیست، چه مزیت‌هایی دارد و برای چه کاربردهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با وجود اینکه روش‌های دیگری مثل چاپ دیجیتال با سرعت و کارایی بیشتر وارد بازار شده‌اند، اما سیلک اسکرین هم هنوز کاربردهای منحصر به خودش را دارد. با استفاده از این متد می‌توان آثار هنری خلق کرد. اگر تجربه‌ای درباره کار با روش سیلک اسکرین دارید، در بخش کامنت‌ها تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.